BIVA: praktische en betrouwbare meting van de skeletspiermassa (SMM)

Belang van (A)SMM

Veroudering wordt geassocieerd met sarcopenie, een syndroom dat wordt gekenmerkt door een progressief verlies van skeletspiermassa (SMM), musculaire kracht en functionaliteit, wat leidt tot een hoger risico op lichamelijke achteruitgang, slechte kwaliteit van leven en dood. Dit proces kan schematisch verdeeld worden in drie steeds ernstiger fasen:

  • skelepre-sarcopenie,
  • sarcopenie en
  • ernstige sarcopenie.

De oorzaak in de 3 fasen is een afname in de skeletspiermassa,  de enige marker van sarcopenie, die in de preklinische fase kan worden gedetecteerd. Bij het beoordelen van de spiermassa is het appendiculaire gedeelte van de SMM (ASMM) bijzonder belangrijk. Het vertegenwoordigt 73 - 75% van de totale SMM en een afname in ASMM is geassocieerd met dysfunctie omdat deze spieren voornamelijk in fysieke activiteiten een rol spelen.

Bepalen van (A)SSM

Voor het beoordelen van spiermassa zijn verschillende methodes beschikbaar:

  •  Radiologisch: tomografie en magnetische resonantie beeldvorming: precies maar kostbaar en alleen beschikbaar bij gespecialiseerde faciliteiten.
  • Bepalen van spiermetabolisme, waaronder creatinine en 3-methylhistidine: vereist voedingscontrole en analytische laboratoriumapparatuur.
  • Antropometrie: een eenvoudige veldmethode die echter niet erg nauwkeurig is omdat het gebaseerd is op dubieuze aannames.
  • Dubbele röntgenabsorptiometrie (DXA), een goede referentie techniek voor het beoordelen van SSM en ASSM. Maar DXA kan niet routinematig worden gebruikt omdat de methode duur is, blootstellin aan straling veroorzaakt en alleen klinisch uitvoerbaar.
  • Een veilig, niet-invasieve, ambulant en betrouwbaar alternatief is bioelektrische impedantie analyse, een methode die zowel in klinische instellingen, bij  epidemiologische studies en in ambulante settings kan worden gebruikt.

BIVA: praktisch en valiede

Het doel van deze studie was dus om een BIA-vergelijking te ontwikkelen en te valideren voor het voorspellen van ASMM bij gezonde oudere blanke personen, waarbij DXA als referentie wordt gebruikt. Vooralsnog waren er alleen gegevens beschikbaar voor aziaten. 

Cross-validatie resulteerde in een unieke formule die gebruikt kan worden voor het bepalen van ASMM. 

Het feit dat het bepalen van ASMM een belangrijke voorspellende waarde heeft voor de fysieke mogelijkheden van ouderen enerzijds en dat het uitvoeren van een BIVA meting zeer eenvoudig is en makkelijk te herhalen, biedt een praktische en valiede alternatief voor meer ingrijpende en duurdere methodes om lichaamssamenstelling te bepalen.

Conclusie van het onderzoek: de nieuwe BIA-vergelijking geeft een geldige schatting van ASMM bij oudere Kaukasische volwassenen.

Lees meer: Clinical Nutrition

Referentie: 

Sergi G, De Rui M, Veronese N, Bolzetta F, Berton L, Carraro S, Bano G, Coin A, Manzato E, Perissinotto E. Assessing appendicular skeletal muscle mass with bioelectrical impedance analysis in free-living Caucasian older adults. Clin Nutr. 2015 Aug;34(4):667-73. doi: 10.1016/j.clnu.2014.07.010. Epub 2014 Jul 24. PubMed PMID: 25103151.