Je stoelgang zegt veel over je gezondheid
De kleur
Lichtbruin tot donkerbruin is de “natuurlijke” kleur van onze stoelgang, net zoals onze urine die steeds gelig is. De oorzaak van de bruinige kleur is te zoeken bij de dagelijkse productie van bloed door ons lichaam. De rode kleurstof uit het bloed wordt eerst groen en daarna geel (als je plast wordt een deel van dit geel meteen uitgeplast, vandaar de gele kleur). Het merendeel gaat echter via je lever naar je darmen, waar bacteriën het verder afbreken en er de bruine kleur aangeven. Wanneer de kleur plots verandert, is dit niet normaal en kunnen verschillende redenen aan de oorzaak ervan liggen.
Wanneer je plots iets in je eetgewoonten verandert (zoals bij het volgen van een dieet) kan de kleur van je stoelgang wijzigen. Denk bijvoorbeeld aan het eten van rode bieten en groene groenten, maar ook drop en fel gekleurde dranken kunnen de kleur doen wijzigen.
Soms echter liggen geen voedingsmiddelen aan de oorzaak van een kleurwijziging, maar wel ernstige(re) medische oorzaken, die dan ook vragen om een gepaste en directe aanpak. Hieronder een niet-exhaustieve lijst met mogelijke pathologieën die een kleurwijziging van de stoelgang kunnen veroorzaken:
- scheurtjes in de wand van de anus
- galblaasziektes
- coeliakie (glutenintolerantie)
- colitis ulcerosa (ziekte waarbij de dikke darm ontstoken is)
- ziekte van Crohn (ziekte waarbij het hele spijsverteringskanaal, van mond tot anus kan ontstoken zijn)
- tumoren
- diverticulose (aanwezigheid van divertikels)
- aambeien
- kanker
- darmbloedingen
Niet elke kleur van de stoelgang kan rechtstreeks gerelateerd worden aan een bepaalde ziekte. Wel zijn er een aantal kenmerken die kunnen dienen als richtlijn:
- roodachtige stoelgang: kan wijzen op dikke darmbloedingen (t.h.v. sigmoïdeum of rectum) (maar dus ook door het eten van rode bieten, of aambeien, wat i.t.t. darmbloedingen niet zorgwekkend is)
- gele stoelgang: kan wijzen op een infectie van de dunne darm (de darm kan zijn werk niet doen, de darmbacteriën functioneren niet of slecht waardoor bijgevolg de bruine kleur niet wordt aangemaakt)
- wit of doorschijnend: kan wijzen op een gebrek aan gal
- donkerbruin tot zwart: kan wijzen op darmbloedingen (maag of 12-vingerige darm)
Wanneer de niet natuurlijke kleur aanhoudt, is het erg belangrijk een arts te raadplegen.
De consistentie
Op de Bristol-Stoelgangschaal (°1997) staan 7 verschillende consistenties van de stoelgang. Een gezonde spijsvertering geeft een goede stoelgang van het type 3 of 4.
Type 4 wordt beschouwd als de beste omdat dit type de beste verhouding tussen water en vaste stoffen heeft. De andere vormen zouden niet dagelijks mogen voorkomen. Is dat wel zo? Dan is het aangeraden om een arts te raadplegen en te kijken of je bepaalde voedingsmiddelen niet kan verdragen of hoe je verstoppingen kan voorkomen of misschien ernstige(re) aandoeningen aan de oorzaak zouden liggen.
Type 1 en 2 wijzen wellicht op constipatie.
Bij type 5 t.e.m. 7 lijdt je wellicht aan diarree of overloopdiarree.
Deze indeling helpt het medisch team om het probleem te definiëren en de juiste diagnose te stellen en het zegt ook iets over de tijdsduur waarin je voedsel doorheen je spijsverteringskanaal gaat. Bij type 1 hebben voedingsresten ongeveer 100 uren nodig om getransporteerd te worden, tegenover bij type 10 ongeveer 10 uur.
Belangrijke symptomen
Belangrijke symptomen die samengaan met een niet natuurlijke stoelgang, zijn onder meer:
- donkere tot pikzwarte stoelgang
- veel bloedverlies afkomst van het rectum
- aanwezigheid van bloed in het toilet
- jeukende anus
- gezwollen bloedvaten in het rectum
- kleine scheurtjes in de wand van de anus
- drang om naar het toilet te gaan, zelfs wanneer je darmen leeg zijn
- onnatuurlijke verbindingen tussen het darmeinde en de anus
Naast bloedsporen in de stoelgang of bloedingen van de anus, zijn er ook andere symptomen die geassocieerd worden met onnatuurlijke verkleuringen van de stoelgang, zoals:
- duizeligheid
- misselijkheid
- overgeven (zeker als het overgeefsel ook bloed bevat)
Het aanhouden van bovenvermelde symptomen vragen om een medische controle.
Groene stoelgang
Meestal krijgen we groene stoelgang door het veelvuldig eten van groene (blad)groenten.
Heb je dit niet gegeten, mag je terecht waakzaam zijn, want groene stoelgang kan wijzen op ernstige aandoeningen.
Wanneer je eten zich te snel verplaatst doorheen de darmen (bv. bij diarree), slagen je darmen er niet het galpigment voldoende af te breken, waardoor je stoelgang groen kleurt.
Het is dus raadzaam je stoelgang te bespreken met je dokter, wanneer de groene kleur niet veroorzaakt wordt door een eetpatroon rijk aan groenten of groen gekleurde voedingsmiddelen.
Wat te onthouden?
Het allerbelangrijkste voor een regelmatige stoelgang (dagelijkse frequentie, worst/slangachtige vorm en gladde en zachte consistentie) is een gezond eetpatroon. Een EQ3 mentor kan je hierbij adviseren.
De ideale kleur van stoelgang is lichtbruin tot donkerbruin. Wanneer je veel bladgroenten eet, kan stoelgang groen kleuren. Groene stoelgang is meestal geen probleem. Anderzijds is het belangrijk dat je steeds de kleur als de consistentie van je stoelgang in het oog houdt.
Wanneer je je zorgen maakt over de kleur van de stoelgang, aarzel dan niet en bespreek het met je arts.
Heb je last van constipatie (type 1 en 2) kunnen extra vezels wellicht helpen. Bespreek je voedingspatroon met een EQ3 mentor. Zij/hij kan, indien uit de voedingsanamnese blijkt dat je te weinig vezelinname hebt, eventueel EQ3 extra fibre inschakelen. Lees meer over dit unieke product.